Chúng ta đều biết rằng con người có những giác quan cơ bản là xúc giác, vị giác, thị giác, khứu giác và thính giác. Trong đó, thính giác là cơ quan giúp con người cảm nhận được âm thanh, qua đó có thể giao tiếp và kết nối với nhau. Khi giác quan này suy giảm thì sẽ ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận âm thành. Vậy thính giác là gì, cơ chế hoạt động của chúng ra sao? Hãy cùng trentonmetroarealocal.com tìm hiểu trong nội dung dưới đây nhé.
I. Tìm hiểu thính giác là gì?
Thính giác hiểu đơn giản là giác quan giúp chúng ta cảm nhận được âm thanh
Thính giác là giác quan giúp con người có thể cảm nhận được âm thanh từ môi trường xung quanh. Khi tai bạn nghe được âm thanh, nó sẽ truyền thông tin đến não bộ để giúp chúng ta biết được đó là âm thanh gì, tiếng kêu của loài vật, hay tiếng ai đó gọi…
Bên cạnh đó, thính giác còn giúp chúng ta xác định được vị trí của sự vật, sự việc mà bản thân mỗi người nghe thấy. Nếu đó là tiếng chuông điện thoại hay tiếng ai đó gọi thì bạn sẽ phản hồi lại kịp thời. Ngoài ra, thính giác còn giúp chúng ta thoát hiểm nữa đấy. Ví dụ như bạn đang ngồi làm việc mà bỗng dưng có âm thanh lớn khiến bạn giật mình và cảm nhận được sự nguy hiểm. Lúc đó, não bộ sẽ lập tức phản ứng và bạn sẽ nhanh chóng tìm cách để thoát khỏi sự nguy hiểm.
II. Cấu tạo của thính giác
Với những thông tin trên chắc hẳn bạn đã biết được thính giác là gì. Vậy giác quan này gồm những bộ phận nào? Theo đó, thính giác có cấu tạo khá phức tạp khi bao gồm nhiều bộ phận phối hợp với nhau để con người có thể nghe được âm thanh.
Hệ thống thính giác của con người được chia thành 2 phần chính là thính giác ngoại vi và thính giác trung tâm.
1. Hệ thống thính giác ngoại vi
Các cơ quan của thính giác ngoại vi
Thính giác ngoại vi (hay còn gọi là tai) bao gồm tai ngoài, tai giữa và tai trong (ốc tai), dây thần kinh thính giác. Chúng cho phép âm thành được truyền từ ngoài màng nhĩ đến các tế bào thần kinh đầu tiên của hệ thống dây thần kinh thính giác. Mỗi bộ phận của hệ thống thính giác ngoại vi đều có vai trò chính trong việc truyền âm thanh.
Theo đó, khi sóng âm thanh được gửi qua ống thích giác bên ngoài, nó sẽ làm rung màng nhĩ. Sau đó mãng nhĩ sẽ gửi những rung động đó qua các túi tinh thông qua tay cầm của hệ thống mạch máu. Vết thương sau đó sẽ tấn công incus, làm di chuyển những xương bàn đạp. Bàn đạp tiếp tục gửi rung động đến tai trong qua cửa sổ có hình bầu dục. Ngoài việc tuyền những rung động của âm thanh, tai giữa còn giúp bảo vệ tai trong khi tiếp xúc với tiếng ồn quá lớn.
2. Hệ thống thính giác trung tâm
Thính giác trung tâm giúp chúng ta hiểu được giọng nói
Hệ thống thính giác trung tâm bao gồm khoảng 3000 tế bào thần kinh được tạo thành dây thần kinh thính giác và truyền xung điện đến não để xử lý và vùng não bộ được dành riêng để xử lý tín hiệu. Có thể nói, đây chính là hệ thống chịu trách nhiệm chính trong việc định vị âm thanh, hiểu giọng nói trong những tình huống ồn ào và những âm thanh phức tạp khác.
Hệ thống thính giác ngoại vi giao tiếp với hệ thống thính giác trung tâm thông qua những sợi thần kinh hướng tâm, chúng chạy từ cơ quan Corti đến vỏ não thính giác; những sợi thần kinh hướng tâm chạy theo chiều ngược lại. Ngoài chức năng chính là truyền thông tin âm thanh, các đường dẫn âm thanh này cung cấp thông tin về tần số âm thanh, vị trí, âm lượng.
Như vậy, nhìn chung cơ chế hoạt động của thính giác được hiểu như sau: Âm thanh sau khi đi vào tai sẽ va đập với màng nhĩ, điều này khiến màng nhĩ bị rung động. Những rung động của màng nhĩ sau đó được khuếch đại qua tai giữa bởi 3 xương nhỏ. Bên trong tai, các rung động đó được chuyển hóa thành các xung thần kinh và những xung thần kinh này sẽ truyền tín hiệu đến não, nơi chúng được hiểu là âm thanh.
III. Dấu hiệu nhận biết thính giác bất thường
Bất cứ ai cũng có thể gặp phải tình trạng mất thính giác
Bên cạnh việc thắc mắc thính giác là gì, khứu giác là gì, hiện nay rất nhiều người quan tâm đến dấu hiệu của việc thính giác bất thường. Tho đó, mất thính giác hay suy giảm khả năng nghe là một trong những dấu hiệu để nhận biết sự bất thường của thính giác thường gặp nhất hiện nay là do chấn thương, tiếp xúc với âm thanh lớn hoặc do vấn đề tuổi tác.. Sự suy giảm thính lực có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai và mọi lứa tuổi.
- Nếu tai ngoài và tai giữa bị tổn thương thì có thể dẫn đến tình trạng suy giảm thính lực dẫn truyền. Lúc này âm thanh sẽ không dẫn truyền đúng cách qua tai ngoài đến với tai giữa.
- Nếu các dây thần kinh của tai trong bị tổn thương: đây là nguyên nhân gây ra tình trạng suy giảm thính giác, khiến cho âm thanh và giọng nói có thể không được rõ ràng hoặc bị bóp nghẹt ngay cả khi lượng âm thanh đủ lớn để nghe.
- Tình trạng rối loạn thần kinh giác quan: khi âm thanh đi vào tai bình thường, nhưng do tai trong bị tổn thương hoặc dây thần kinh thính giác, âm thanh không được tổ chức theo cách mà não bộ có thể hiểu được.
Nên thăm khám thính giác thường xuyên để phát hiện những dấu hiệu bất thường kịp thời
Tùy thuộc vào nguyên nhân và thời gian gây ra những bệnh về thính giác mà mức độ mất thính giác có thể từ nhẹ đến nặng.
- Từ 25dB đến 39dB: mất thính giác nhẹ. Bạn có thể nghe thấy một số âm thanh lời nói nhưng sẽ rất khó để nghe thấy các âm thanh nhẹ như tiếng thì thầm…
- Từ 40dB đến 69dB: mất thính giác trung bình. Bạn có thể không nghe thấy những lời người khác nói ở mức bình thường, nhất là những nơi đông người hoặc xung quanh có nhiều tiếng ồn. Đặc biệt, bạn sẽ không thể nghe thấy giọng nói khi gọi điện thoại.
- Từ 70dB đến 94dB: mất thính giác nặng. Lúc này, bạn chỉ có thể nghe thấy một số âm thanh lớn.
- Trên 95dB: mất thính giác sâu. Trường hợp này hầu như không thể nghe thấy âm thanh được.
Do đó, người lớn hay trẻ em cũng nên thường xuyên thăm khám thính giác để đảm bảo sức khỏe.
- Đối với trẻ sơ sinh: Nên khám sàng lọc khiếm thính sau 24 đến 72 giờ sau sinh. Hoặc chậm nhất là 1 đến 3 tháng sau sinh. Điều này sẽ giúp các mẹ sớm phát hiện tình trạng khiếm thính ở trẻ, qua đó có những phương hợp điều trị mất thính giác bẩm sinh phù hợp.
- Đối với trẻ từ 3 đến 17 tuổi nên kiểm tra thính giác định kỳ 2 lần/năm.
- Đối với người trưởng thành từ 18 tuổi trở nên thì nên kiểm tra thính giác 1 lần/năm.
Như vậy, chúng tôi đã chia sẻ đến bạn thông tin thính giác là gì cũng như cơ thế hoạt động của giác quan này. Hy vọng qua đó, bạn sẽ biết cách bảo vệ thính giác của mình và khi thấy những dấu hiệu bất thường hãy đến ngay bệnh viện để được thăm khám kịp thời nhé.